Ilość i różnorodność jarmarków świątecznych może przytłaczać. Często trudno zdecydować, który/e odwiedzić w danym roku, bo wiele z nich zachwyca i przyciąga swoją wyjątkowością. Jednak jest coś, co łączy wszystkie jarmarki: magiczny, świąteczny klimat, piękne dekoracje, wyroby, zapach grzanego wina, gorącej czekolady i lokalnych wypieków.

Do tej pory udało mi się odwiedzić kilkanaście z nich, a kilka dopiszę do listy zobaczonych już za chwilę. Sezon na jarmarki jest już rozpoczęty, więc nic tylko rezerwować czas i bilety, by wyruszyć w podróż do świata świątecznej magii.

Berlin

Otwarcie pierwszego jarmarku świątecznego w mieście: 01.11.2024
Zamknięcie ostatniego jarmarku świątecznego w mieście: 05.01.2025

Nie sposób w jeden dzień czy nawet tydzień zobaczyć wszystkich z około 100 jarmarków świątecznych odbywających się w stolicy Niemiec. Rozsiane po całym mieście chętnie odwiedzane są zarówno przez mieszkańców, jak i turystów, którzy mogą wybrać Weihnachtsmarkt dostosowany do swoich gustów, niezależnie od tego, czy preferują celebrowane od wieków zwyczaje, czy są fanami nowoczesnych rozwiązań. Wśród jarmarków bożonarodzeniowych znajdziemy zarówno te tradycyjne, jak i nowoczesne, nostalgiczne oraz pełne akcji, z wyrobami skandynawskimi, japońskimi czy pochodzącymi z innych krajów.

Na berlińskich jarmarkach byłyśmy parę lat temu, jadąc najwcześniejszym i wracając najpóźniejszym pociągiem. Od razu było wiadomo, że musimy zdecydować się na maksymalnie kilka marketów, najlepiej jak najbliżej siebie lub dobrze skomunikowanych. Chciałyśmy, by na naszej liście znalazły się te najbardziej różnorodne, zarówno pod względem atrakcji, jak i otoczenia. Berlin to miasto wieloaspektowości, pełne odmienności, dlatego nie trudno znaleźć w jego obrębie lokalizacje znajdujące się blisko siebie, ale kompletnie różne.

Wciągu naszej wizyty udało nam się odwiedzić 4 jarmarki:

• Gendarmenmarkt – jeden z najbardziej znanych marketów świątecznych. Znajduje się w centrum miasta, przy Katedrach Niemieckiej i Francuskiej oraz Konzerthaus. Słynie z artystycznych pokazów rzemieślniczych – od rzeźbiarzy, przez twórców biżuterii, po producentów świec i występów na żywo. Można tu spróbować tradycyjnych świątecznych specjałów, tj. prażonych migdałów czy kiełbasy, oraz wyrafinowanych dań w ogrzewanych namiotach. Moim zdaniem spróbowanie pierwszej opcji na świeżym powietrzu w towarzystwie ciepłego napoju ma dużo więcej uroku. 😉

• W dzielnicy Spandau – największy spośród bożonarodzeniowych rynków w Berlinie, z ponad 250 stoiskami w tygodniu i około 400 w weekend, odbywający się w malowniczej starówce dystryktu. Jego nieodzownymi elementami są żywa szopka, średniowieczna strefa rzemieślnicza, spotkania z Mikołajem oraz występy artystyczne. Ponadto w dzielnicy znajduje się wiele atrakcji historycznych, które warto odwiedzić.
• Na Sophienstraße – jarmark, który łączy zwyczaje świąteczne z wartościami ekologicznymi i społeczną odpowiedzialnością. Rozłożonych jest tam około 80 stoisk z rękodziełem, produktami ekologicznymi i artykułami fair trade. Wśród oferowanych dań, oprócz tradycyjnych wyrobów, znajdziemy także bardziej nietypowe pozycje, np. chlebek bananowy z chai, a o oprawę artystyczną dbają artyści teatru ulicznego, muzyki chóralnej oraz twórcy pokazów świetlnych, używający tylko energooszczędnych żarówek.

• Na Alexanderplatz – kolejny market w sercu miasta, charakteryzujący się ogromną, podświetloną piramidą świąteczną, będącą największą tego typu konstrukcją w Europie. Wśród popularnych smakołyków można znaleźć currywurst, gorące podpłomyki, pierniki (Lebkuchen), marcepanowe figurki, smażone pączki Berliner Pfannkuchen, karmelizowane migdały i oczywiście grzane wino (Glühwein). Chcący zaznać trochę sportu mogą skorzystać z lodowiska czy curlingowego toru, a preferujący artystyczne doznania podziwiać występy na żywo. W moim odczuciu ten jarmark bardzo dobrze łączy tradycję z nowoczesnością.

Więcej informacji o wszystkich berlińskim jarmarkach można znaleźć na stronie: Christmas Markets in Berlin – Berlin.de

Budapeszt

Otwarcie pierwszego jarmarku świątecznego w mieście: 15.11.2024
Zamknięcie ostatniego jarmarku świątecznego w mieście: 01.01.2025

Stolica Węgier gości w swoim obrębie tylko kilka jarmarków, ale nie ustępują one swoim urokowi marketom w innych lokalizacjach, szczególnie nocą (generalnie uwielbiam miasta pięknie oświetlone, mają one wtedy coś niezwykłego, naprawdę magicznego, więc nie jestem w pełni obiektywna w ocenie :D).

W związku ze spędzeniem kilku miesięcy w Budapeszcie w ramach wymiany studenckiej Erasmus mogłam na spokojnie, o różnych porach odwiedzać znajdujące się w mieście jarmarki.

I wcale nie dziwię się, że świąteczny rynek znajdujący się przy Bazylice św. Stefana został wybrany najlepszym bożonarodzeniowym jarmarkiem w plebiscycie European Best Destinations, po raz czwarty w przeciągu ostatnich 6 lat. Odwiedzając to wydarzenie, należy spróbować węgierskich specjałów: tradycyjnego gulaszu w kotle czy słodkich kurtoskalács (ciasta kominowego), które później można spalić na lodowisku rozłożonym na środku placu. Najlepiej przyjść pod świątynię wieczorem, gdy jej fasada rozświetla się spektakularnym pokazem świetlnym (obecnie nawet 3D).

Drugim z najpopularniejszych jarmarków w Budapeszcie jest ten zlokalizowany w samym sercu miasta, na placu Vörösmarty. W odróżnieniu od wspomnianego wcześniej rynku, ma on więcej przestrzeni, dzięki czemu można odpocząć po wybieraniu prezentów i węgierskich rękodzieł na straganach lub konsumować lokalne smakołyki przy znajdujących się tam stołach, siedząc na ławkach, jeśli tylko uda się znaleźć wolne miejsce. Charakterystycznym elementem marketu jest krążący wokół niego mały pociąg dla dzieci, sprawiający im wiele frajdy.

Oprócz wskazanych wyżej jarmarków, można jeszcze odwiedzić rynek przy centrum handlowym Allee czy w dzielnicy Óbuda, charakteryzujące się spokojniejszą atmosferą.

Więcej informacji o wszystkich budapesztańskich jarmarkach można znaleźć na stronie: Christmas markets 2024 – Budapest Guide

Będąc na Węgrzech odwiedziłam jeszcze dwa jarmarki:

Debreczyn

Otwarcie jarmarku świątecznego: 25.11.2024
Zamknięcie jarmarku świątecznego: 23.12.2024

Świąteczna wioska usytuowana jest w historycznym centrum miasta. Wzdłuż ozdobionej światełkami ulicy znajduje się wiele stoisk, oferujących rękodzieło, ceramikę, zabawki z drewna oraz lokalne przysmaki. Wśród atrakcji wyróżnia się „Adventi Kuckó” – przestrzeń dla dzieci, gdzie organizowane są różnorodne warsztaty i zabawy. Na placu Kossutha stoi ogromna, żywa choinka, otoczona mniejszymi drzewkami udekorowanymi przez dzieci. Wieczorami odbywają się tu występy artystyczne oraz pokazy ogni. Ciekawostką może być fakt, że przez środek jarmarku przejeżdża miejski tramwaj, który – podobnie jak w Budapeszcie – po zmroku jest oświetlony lampkami.

Egar

Otwarcie jarmarku świątecznego: 25.11.2024
Zamknięcie jarmarku świątecznego: 24.12.2025

Odbywający się na placu Dobó bożonarodzeniowy rynek emanuje rodzinnym i autentycznym klimatem. Stoiska pełne są rękodzieł i słodkości, a ich twórcy są bardzo otwarci na rozmowy o swoich produktach. Choć nie wszyscy mówią płynnie po angielsku, wielu z nich z chęcią wymieni kilka zdań. Poza stolicą panuje wrażenie, jakby czas zwolnił, co pozwala spokojnie cieszyć się zapachami i atmosferą świąt.

Wiedeń

Otwarcie pierwszego jarmarku świątecznego w mieście: 08.11.2024
Zamknięcie ostatniego jarmarku świątecznego w mieście: 06.01.2025

Mogłabym zacząć opis podobnie jak w przypadku jarmarków w Berlinie, bo stolica Austrii także może poszczycić się mnóstwem, różnorodnych i pięknych jarmarków bożonarodzeniowych. Dwa dni, które spędziłyśmy w Wiedniu, pozwoliły na zwiedzenie miasta śladami licznych świątecznych marketów. Był to intensywny weekend, ale zdecydowanie warto wybrać się tam w tym okresie Bożego Narodzenia.

Odwiedzone jarmarki:

• Wintermarkt am Riesenradplatz – Prater – świąteczny rynek przy słynnym diabelskim młynie oferuje mnóstwo atrakcji, m.in. karuzele, dmuchane zamki, występy muzyczne na żywo oraz pyszne jedzenie. To miejsce gwarantujące zabawę dla każdego, bez względu na wiek. Jeśli planujecie wyjazd do Wiednia w okresie Bożego Narodzenia z rodziną, koniecznie odwiedźcie to miejsce.

• Am Hof – kultowa wioska świąteczna pełna wysokiej jakości wyrobów rzemiosła artystycznego oraz klimatycznej muzyki wśród zabytkowych budynków. Należy tutaj spróbować tzw. Zirbenpunsch, czyli ponczu z dodatkiem sosny limby.

• Stary Wiedeński Jarmark Bożonarodzeniowy na Freyung – najstarszy jarmark w Wiedniu, kilka kroków od Am Hof. Pierwsze wzmianki o świątecznych stoiskach w tym miejscu pochodzą z 1722 roku. Oprócz wieloletniej tradycji jarmark może poszczycić się najdłuższą szopką w Austrii oraz serami z regionów górskich tego kraju.
• Wiener Weihnachtstraum na Placu Ratuszowym – największy i najczęściej odwiedzany jarmark w Wiedniu. W świątecznie ustrojonym parku wokół Ratusza znajduje się wiele stoisk, lodowisko z krętymi lodowymi ścieżkami, kilkudziesięciometrowa choinka oraz ogromny wieniec adwentowy. Charakterystycznym elementem wystroju jest drzewo „Herzerl Baum” ozdobione około 200 świecącymi serduszkami oraz tzw. „Bussiplatz” – miejsce do obdarowywania buziakami.

• Na Placu Maria-Theresien-Platz – zlokalizowany pomiędzy dwoma muzeami – Historii Sztuki oraz Historii Naturalnej – jarmark sprawia wrażenie kameralnego miejsca, wypełnionego tradycją.
• Na Placu Zamkowym przy Pałacu Schönbrunn – wyjątkowy, romantyczny jarmark, który po Bożym Narodzeniu zamienia się w noworoczne miasteczko. Pałac, oświetlony kolorowymi iluminacjami, nadaje temu miejscu bajkowego charakteru, szczególnie wieczorem. Koniecznie trzeba go odwiedzić!
• Art Advent na Karlsplatz – w pobliżu kościoła Karlskirche znajduje się jarmark wyróżniający się ekologiczną ofertą gastronomiczną. Wszystkie serwowane tam produkty posiadają certyfikat eko. Można je spróbować, podziwiając instalacje artystyczne i koncerty na żywo. Dzieci z pewnością będą zachwycone placem zabaw z kolejką.

• Na Stephansplatz – świąteczna wioska, w której czas jakby zwalnia, mimo centralnej lokalizacji w mieście. Podobnie jak w przypadku jarmarku przy Bazylice w Budapeszcie, na fasadzie katedry św. Szczepana wyświetlane są kolorowe iluminacje, podkreślające majestat jej architektury.
• W Parku Pałacu Belvedere – w jednej z najbardziej eleganckich scenerii Wiednia znajduje się mały, kameralny jarmark, przyciągający tych, którzy szukają odrobiny spokoju.

Więcej informacji o wszystkich wiedeńskich jarmarkach można znaleźć na stronie: Weihnachtsdorf – Eine Freude wie damals. – Wiens bezauberndste Weihnachtserlebnisse

Zagrzeb

Otwarcie pierwszego jarmarku świątecznego w mieście: 30.11.2024
Zamknięcie ostatniego jarmarku świątecznego w mieście: 07.01.2025

Advent w Zagrzebiu to jeden z najchętniej odwiedzanych wydarzeń świątecznych w Europie. Głównym punktem na mapie zagrzebskiego jarmarku jest Ban Jelačić Square, gdzie stoi ogromna choinka otoczona przez liczne stragany. Na placu Króla Tomisaława znajduje się wielkie lodowisko a w Park Zrinjevac scena, na której odbywają się występu na żywo. Ciekawym miejscem jest Tunel Grič ozdobiony zimową iluminacją świetlną, przenoszącą w baśniowy świat. W wiosce świątecznej należy spróbować sarmy (kapuśniaków nadziewanych mięsem) z puree ziemniaczanym oraz słodkości: makovnjača i vanilije kiflice, a także paprenjaci – pierniczki z pieprzem.

Więcej informacji o zagrzebskim jarmarku można znaleźć na stronie: AdventZagreb – Početna

Poznań

Otwarcie jarmarków świątecznych w mieście: 16.11.2024
Zamknięcie ostatniego jarmarku świątecznego w mieście: 06.01.2025

Ciężko nie być na jarmarku w mieście swojego zamieszkania 😊

Rynek świąteczny na Międzynarodowych Targach Poznańskich został uznany za najlepszy w Polsce oraz 4 w Europie we wspominanym już plebiscycie European Best Destination. Przyciąga on niezwykłymi świątecznymi dekoracjami oraz świetlnymi iluminacjami, ogromną choinką, lodowiskiem oraz wielkim diabelskim młynem, z którego rozpościera się widok na większą część miasta. Natomiast na scenie odbywają się koncerty, występy artystyczne czy animacje dla dzieci.

Jarmarkowi na Targach nie można odmówić ducha świąt, jednak w moim subiektywnym rankingu to market na Placu Wolności ma bardziej świąteczny klimat. Może to kwestia otoczenia, zabytkowych budynków centrum Poznania, a może większego nawiązania do tradycji (poprzez wiele interaktywnych atrakcji wioska na MTP, wydaje się być bardziej nowoczesna), ale zdecydowanie bardziej wolę przechadzać się po jarmarku w sercu Poznania.

Betlejem Poznańskie odbywa się także na Starym Rynku, gdzie wśród licznych tradycyjnych straganów w pierwszy weekend grudnia (w tym roku 6-8.12.2024) ma miejsce Międzynarodowy Festiwal Rzeźby Lodowej.

Poznańskie jarmarki świąteczne oferują coś dla każdego, od specjanych dni rodziny, warsztatów tematycznych po widowiskowe pokazy ogniowe, koncerty gospel czy studenckie silent disco.

Więcej informacji o poznańskich jarmarkach można znaleźć na stronie: Strona główna – Betlejem Poznańskie.

Różnorodność jarmarków jest ogromna, jednak w każdym z nich można znaleźć coś zarówno znanego, jak i magicznego – coś, co pozwala poczuć się w prawdziwie świątecznym nastroju.